مراقبت از دندان در بارداری
مراقبت از دندان در بارداری به یکی از دغدغه های مهم مادران تبدیل شده است و لازم است نکاتی را به منظور حفظ سلامتی دهان و دندان خود بدانید. به هم خوردن تعادل هورمونی در زمان بارداری، ممکن است باعث ایجاد دندان درد در این دوران گردد. علاوه بر این افزایش سطح استروژن و پروژسترون هم می تواند زنان باردار را در برابر عفونت و پوسیدگی دندان حساس کند. دندان درد در بارداری همچنین ممکن است به دلیل بیماری های لثه، دندان عقل، التهاب لثه در بارداری، پوسیدگی دندان و کمبود کلسیم (به دلیل نیاز جنین به کلسیم) در بدن بروز پیدا کند.
از این رو دندانپزشکان برای حفظ بهداشت و سلامت دندان ها در این دوران توصیه هایی دارند که با رعایت آنها میتوان از بروز مشکلات دندانی در دوران بارداری جلوگیری کرد و میتوان مراقبت های کاملی از سلامت دندان را در این دوران انتظار داشت
لزوم اهمیت به مراقبت از دندان در بارداری
مراقبت از دندان در بارداری و رعایت نکات مربوط آن میتواند تضمینی برای سلامت و بهداشت بانوان باردار باشد .بسیاری از زنان درباره مصرف مسکن برای دندان درد و داروهای تجویزی در دوران بارداری بسیار محتاط عمل می کنند، زیرا این داروها ممکن است باعث ایجاد آسیب هایی در جنین گردند. هر چند درمان های پیشرفته پزشکی، امروزه برای جنین بسیار ایمن هستند. گاهی نیز افراد به راه حل درمان سریع دندان درد در بارداری نیاز پیدا می کنند که بیشرین تاثیر را در درمان درد شدید و ناگهانی دندان دارند.
اما درکنار مراجعه به دندانپزشک برای مراقبت از دندان در بارداری و دریافت انواع مسکن برای دندان درد و یا استفاده از استامینوفن در بارداری، چندین روش درمان خانگی دندان درد، طبیعی و بدون عوارض جانبی برای تسکین دندان درد در بارداری وجود دارد که می توانید از آن استفاده کنید. همچنین دقت کنید که در مرحله اول معاینه دندان توسط دندانپزشک پیش از بارداری لازم و ضروری است. گاهی نیز لازم است از بی حسی دندان در بارداری استفاده کنند که لازم است تمامی شرایط شما سنجیده شود تا عوارضی به دنبال نداشته باشد.
تاثیرات بارداری بر سلامت دهان و دندان
از عوارض بارداری برای دهان و دندان میتوان به موارد زیر اشاره کرد ، با مراقبت از دندان در بارداری میتوان از این عوارض جلوگیری کرد :
۱- عفونت لثه:
عفونت لثه یکی از اولین مشکلاتی است که احتمال بروز آن در سه ماهه دوم بارداری بیشتر است و ممکن است باعث اذیت مادران باردار شود . لثه‌ها متورم و حساس میشود و ممکن است اندکی خونریزی لثه ، به ویژه هنگام مسواک زدن و نخ کشیدن داشته باشد. بنابریان یکی از نکات مهم برای مراقبت از دندان در بارداری لازم است بدانید جلوگیری از عفونت لثه هاست .
۲- بیماری تشخیص داده نشده لثه:
اگر چه بارداری منجر به بیماری لثه نمی‌شود، اما بارداری بیماری لثه درمان نشده را تشدید می‌کند. به همین منظور دندانپزشکان توصیه میکنند قبل از اقدام به بارداری حتما از سلامت دندان ها و به ویژه لثه های خود اطمینان حاصل کنید و در صورت بروز مشکلات دندانی آن را قبل از باردار شدن برطرف نماید
۳- تومورهای بارداری:
رشد بیش از حد بافت در ناحیه لثه‌ها عموماً در سه ماهه دوم مشاهده میشود. پزشکان احتمال می‌دهند که انباشته شدن پلاک عامل این تومورهای غیرسرطانی باشد. این زائده‌ها به راحتی خونریزی می‌دهند و ظاهری شبیه به تمشک دارند . تومورهای بارداری معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود.
۴- تشکیل پلاک و جرم:
بارداری مادران را بیشتر مستعد تشکیل پلاک می‌کند، جمع شدن پلاک نیز به نوبه خود منجر به ناراحتی‌های لثه میشود. هورمون‌ها، به ویژه هورمون‌های استروژن و پروژسترون علت اصلی انباشته شدن پلاک هستند. انباشته شدن پلاک لزوماً ناشی از بیشتر شدن پلاک در دهان نیست، بلکه از این موضوع نشأت می‌گیرد که بدن نمی‌تواند مانند گذشته به راحتی و به سرعت با پلاک مقابله کند و آن را از بین ببرد. به همین دلیل است که رعایت بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری بسیار مهم است.
 |
حتما بخوانید : مراقبت از لمینت دندان چه بایدها و نبایدهایی دارد ؟ |
اگر پلاک از روی دندان پاک نشود، بیماری لثه بروز می‌یابد و اگر مادر از قبل دچار بیماری لثه باشد، اما به دلیل بدون درد بودن متوجه ابتلا به بیماری نباشد، این عارضه درمان نشده در دوران بارداری تشدید خواهد شد. دندانپزشک میتواند با جرم گیری پلاک‌ها را از روی دندان پاک کند تا مادر بارداری را بدون تحمل بیماری لثه پشت سر بگذارد.
۵- لق شدن دندان
ممکن است در دوران بارداری متوجه شوید که دندانهای شما از حالت طبیعی شل‌تر به نظر می‌رسند. معمولاً بعد از به دنیا آمدن کودک، دندانهای شما دوباره سفت می‌شوند و شما افتادن دندان را تجربه نمی‌کنید، مگر اینکه قبل از بارداری مشکل جدی در این زمینه وجود داشته باشد.
۶- پوسیدگی دندان
در طول بارداری ممکن است احتمال پوسیدگی دندان به دلیل افزایش اسیدی شدن بدن، ویارهای بارداری و تغییر سطح هورمون‌ها افزایش یابد. با رعایت منظم بهداشت دهان و دندان، می‌توانید خطر پوسیدگی را به حداقل برسانید. موارد مهمی که در هنگام بارداری باید با دندانپزشک خود در میان بگذارید ، مهم است تا آنجا که ممکن است در مورد شرایط بارداری و سوابق بیماری‌تان با دندان‌پزشکتان صحبت کنید، تا آنها مناسب‌ترین روش درمان برای شما را انتخاب کنند. در ادامه به مواردی اشاره می‌کنیم که در صورت بارداری حتماً باید با دندانپزشک خود به اشتراک بگذارید.
- در چه مرحله‌ای از بارداری قرار دارید (مدت بارداری)
- اگر بارداری پرخطر دارید
- اگر متوجه شل شدن دندانها، لثه‌های متورم، قرمزی یا خونریزی لثه شده‌اید
- اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید
نکات طلایی برای مراقبت از دندان در بارداری
به منظور مراقبت از دندان در بارداری لازم است این نکات را بدانید و آن را رعایت نمایید :
۱- رعایت بهداشت دهان و دندان
به عنوان اولین و اصلی ترین کار برای مراقبت از دندان در بارداری لازم است انجام دهید، رعایت بهداشت دهان و دندان را توصیه می کنیم که از بسیاری از مشکلات و بیماری های دهان و دندان و بروز عفونت های دندان جلوگیری می نماید. برنامه بهداشت فردی را در طول زندگی به ویژه دوره بارداری به طور جدی پیگیری نمایید تا دندان هایی سالم و دهانی خوشبو داشته باشید. به طور کلی توصیه می شود پس از هر وعده غذایی حتما مسواک بزنید و روزانه دوبار از نخ دندان استفاده نمایید.
۲- اجتناب از مواد غذایی با قند بالا برای مراقبت از دندان در بارداری
خوردن شیرینی و کلیه مواد قندی، فضای دهان را اسیدی می کند. اسیدی شدن فضای دهان و بزاق، اصلی ترین عامل پوسیدگی دندان ها محسوب می شود. پس در دوره بارداری که دندان ها آسیب پذیرتر هستند، حتی الامکان از مصرف مواد قندی خودداری نمایید. در صورتی که میل شدید به شیرینی و مواد قندی دارید، حتما بلافاصله پس از مصرف مواد قندی دندان های خود را مسواک بزنید تا فضای دهان شما اسیدی باقی نماند.
۳- چکاپ منظم و مراجعه به دندانپزشک
در دوره بارداری لازم است به طور مرتب به دندانپزشک خود مراجعه نمایید تا پزشک دندان های شما را معاینه نماید. در این صورت علاوه بر اینکه می توانید احتمال ابتلا به بیماری های دهان و دندان به ویژه عفونت ها را کاهش دهید، در صورت بروز مشکل به سرعت آن را رفع می کنید و با مشکلات جدی تر و پیچیده تر رو به رو نخواهید شد. به عنوان مثال در صورت آغاز پوسیدگی دندان، پزشک به سرعت شما را مطلع می سازد و با رعایت دقیق تر نکات بهداشتی و نهایتاً یک بار جرم گیری مشکل حل می شود و به درمان های عمیق تر مثل عصب کشی و درمان ریشه نیاز پیدا نمی کنید.
توصیه می شود در دوره بارداری باید مراقبت های ویژه ای را به عمل بیاورید تا بتوانید از خود و جنین به درستی محافظت نمایید و دوره بارداری را با سهولت به پایان برسانید. توجه داشته باشید که در صورت بروز موارد غیرعادی در دهان و دندان خود به سرعت به دندانپزشک مراجعه نمایید. درمان های به موقع دندانپزشکی می تواند از بروز مشکلات سخت تر و پیچیده تر جلوگیری نماید.
۴- هر روز دندان های خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید و نخ دندان تمیز کنید
برای مراقبت از دندان در بارداری روزانه دو مرتبه دندان های خود را با مسواک نرم و خمیر دندان بشویید. از نخ دندان برای خارج کردن مواد غذایی جا مانده بین دندان ها استفاده نمایید و استفاده از دهان شویه را از یاد نبرید. در مورد دهانشویه حتما با دندانپزشک خود مشورت نمایید. استفاده مرتب از مسواک و نخ دندان می تواند خطر ابتلا به بیماری های لثه و پوسیدگی دندان ها را به طور چشم گیری کاهش دهد.
۵- رژیم غذایی برای مراقبت از دندان در بارداری
استفاده از مواد غذایی سالم و داشتن یک برنامه غذایی صحیح نه تنها به رشد و سلامت جنین شما کمک می کند، بلکه سلامتی دستگاه گوارش و دهان و دندان های شما را نیز تضمین می نماید. از سومین ماه تا ششمین ماه بارداری جنین در حال تکامل و شکل گیری است. لازم است در این دوران از مواد غذایی مانند کلسیم، پروتئین، ویتامین A و C و D استفاده نمایید.
این مواد به سالم ماندن دندان ها و استخوان های مادر و جنین کمک زیادی می کند. کلسیم می تواند از پوک شدن دندان ها و استخوان های مادر و جنین جلوگیری نموده و آنها را استحکام بخشد. البته یادآوری می کنیم که برای مصرف هریک از این مواد غذایی و مقدار مصرف آنها حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
۶- برای مراقبت از دندان در بارداری از کلسیم استفاده کنید
از آنجاییکه عامل اصلی سازنده استخوان ها و دندان، کلسیم است، در دوره بارداری به مقدار بیشتری از این ماده غذایی نیاز دارید. لازم است مصرف مواد لبنی را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید. در این صورت دندان ها و استخوان های سالم تری خواهید داشت. همچنین تراکم استخوان های شما حفظ می شود و در سنین بالاتر دچار پوکی استخوان نخواهید شد. اصلی ترین منبع کلسیم می تواند مواد غذایی زیر باشد:
- شیر
- پنیر
- دوغ
- ماست
- شیر سویای غنی از کلسیم
تغذیه مناسب برای مراقبت از دندان در بارداری چیست ؟
تغذیه علمی است که رعایت اصول آن برای سالم زیستن و سالم بودن اهمیت فراوان دارد. کلیه اجزاء و اندامهای بدن از مواد موجود در غذاها ساخته شده است. همان غذایی که بوسیله مادر در دوران بارداری و توسط فرد از بدو تولد مصرف میشود. قبل از رویش دندانها مواد موجود در رژیم غذایی می تواند در تکامل مینا، ترکیب شیمیایی ، شکل و اندازه دندان تأثیر بگذارد. همچنین بعد از رویش دندان ها غذای مصرفی نقش مهمی در سلامت با تخریب دندانها به عهده دارد.
اگر مواد لازم جهت رشد جنین بوسیله رژیم غذایی مادر تأمین نشود این مواد از بافت های بدن مادر تأمین خواهد شد. بنابراین داشتن یک رژیم طبیعی در دوران بارداری که نیازهای غذایی روزانه زنان را برآورده سازد ضروری است. تغذیه می تواند یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده نتیجه بارداری در زنان کم سال باشد.
برای داشتن دهانی سالم و داشتن نوزادی سالم و با دندانهای بی عیب داشتن و مراقبت از دندان ها در بارداری لازم است یک رژیم صحیح داشته باشید . نحوه رژیم غذایی صحیح و لیست نیازهای تغذیه ای رژیم به صورت غذاها و استراتژی لازم باید در اختیار زنان باردار گذاشته شود. در این مورد مشورت با پزشک مشاور تغذیه ای اغلب مفید واقع می شود. و سبب پیشگیری در خراب شدن دندان مادر و نوزاد خواهد شد. در واقع تغذیه صحیح روشی مفید در دندان پزشکی پیشگیری برای سلامت دندان و دهان مادر و نوزاد می باشد.
 |
حتما بخوانید : مراقبت از ارتودنسی دندان شامل چه نکاتی میشود ؟ |
بیماری صبحگاهی یا ویار در دوران بارداری
بیش از ۷۰% بانوان باردار در سه ماه‌ی اول این دوران دچار حالت تهوع و در مواردی استفراغ می‌شوند. این وضعیت به بیماری صبحگاهی یا ویار معروف است و بعضی از بانوان، صبح‌ها بیشتر دچار این مشکل شده و کم کم در طول روز به حالت عادی نزدیک می‌شوند.
بیشتر خانم‌ها بعد از سه ماه اول تقریبا بهبود می‌یابند ولی بعضی از آنها تا ماه چهارم هم ممکن است این مشکل را داشته باشند. حالت تهوع و استفراغ با تولید قوی اسید معده میتواند باعث فرسایش دندانها شود. پس در مواقعی که این مشکل برایتان پیش می‌آید حتما با آب دندان‌هایتان را بشویید و سپس مسواک بزنید تا اسید معده به مینای دندانها آسیب نزند.
رفلاکس معده در دوران بارداری و اثراتی که میتواند بر دندانها بگذارد
در دوران بارداری، تهوع و استفراغ میتواند اسیدهای معده را وارد دهان شما کند. اسیدهای معده سطح دندان را می‌پوشانند و بدین ترتیب به مینای دندان آسیب می‌رسانند. همچنین خطر پوسیدگی را افزایش می‌دهند. اگر رفلاکس معده دارید، به این نکات توجه کنید:
- از مسواک زدن، بلافاصله پس از استفراغ خودداری کنید؛ زیرا زمانی که دندان با اسید معده پوشانده شده است، مسواک زدن میتواند به مینای دندان آسیب برساند و آن را خراشیده کند.
- پس از استفراغ، دهان خود را بشویید و سپس از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
- اگر دهانشویه حاوی فلوراید ندارید، کمی خمیردندان حاوی فلوراید را روی انگشت خود قرار دهید و آن را روی دندانهای خود بمالید. در پایان، دهان خود را کاملا با آب شست‌وشو دهید.
- پس از استفراغ تا یک ساعت مسواک نزنید.
به خاطر داشته باشید
توصیه می‌کنیم بدون توجه به اینکه در چه مرحله‌ای از بارداری هستید مراقبت از دندان خود را جدی بگیرید. بااین‌حال از آنجایی که راحتی زنان باردار بسیار مهم است، دندانپزشکان به طول درمان‌های دندانپزشکی در ماه‌های هشتم و نهم بارداری توجه ویژه‌ای دارند.
معمولاً سه‌ماهه دوم بارداری بهترین زمان برای انجام کارهای دندانپزشکی است، اما متخصصان پیش از انجام هر کاری راجع به سلامت کلی و شرایط بارداری با شما صحبت خواهند کرد تا بهترین زمان برای انجام کارهای دندانپزشکی را مشخص کنند.
اگر مشکل دندان شما دردناک نباشد یا سلامت کودک شما را تحت تأثیر قرار ندهد، برخی از معاینات و درمان‌ها مانند کاشت ایمپلنت، درمان‌های زیبایی مانند بلیچینگ و لمینیت، و کشیدن دندان عقل به بعد از تولد کودک موکول میشود.
نظرات و سوالات شما