الزامات بهداشتی صنایع تولیدی برای حفظ ایمنی محیط کار

الزامات بهداشتی صنایع تولیدی

الزامات بهداشتی صنایع تولیدی به منظور حفظ ایمنی و بهداشت محیط کار این صنایع در مقابل ویروس کرونا توسط وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تهیه و تولید و در اختیار این صنایع قرار گرفت . این راهنمای کاربردی به کارفرمایان و شاغلین صنایع تولیدی کمک میکند تا بتوانند برنامه ریزی لازم را برای واکنش در زمینه مقابله با ویروس کرونا و پیشگیری از آن را به عمل آورند و آمادگی های لازم در زمان بازگشت شاغلین به محیط کار جهت جلوگیری از  شیوع گسترده تر بیماری کرونا را به عمل آورند .

به خاطر داشته باشید این راهنما جهت پیشگیری و کنترل بیماری کرونا در محیط کار کارگران و کارفرمایان در محیط های صنایع تولیدی مثل پوشاک ، تولید منسوجات ، تولید چرم و فرآوره های وابسته ، تولید چوب و فرآورده های چوبی ، تولید کاغذ و فرآوده های کاغذی ، تولید مواد شیمیایی و فراورده های شیمیایی و … بوده و براساس رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مرکز کنترل و پیشگیری از عفونت (CDC) تهیه شده و سایر قوانین ، آیین نامه ها ، مقررات ، دستورالعمل های مرتبط با بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای به قوت خود باقی است.

راه های انتقال ویروس کرونا

شناسایی راه های انتقال عامل ایجاد کننده بیماری نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد . راه های انتقال این ویروس هنوز به طور دقیق مشخص نشده است ولی به عنوان یک اصل کلی در ویروس های تنفسی به طور عمده از طریق ریز قطرات و یا از طریق سرفه یا عطسه و یا لمس اشیاء آلوده منتقل میگردند . بر اساس تحقیقات و دانسته های بدست آمده این بیماری از یک طیف ملایم تا شدید با علایمی مثل تب ، سرفه ، تنگی نفس میتواند خود را نشان داده و در موارد شدید تر ممکن است منجر به ذات الریه ، نارسایی کلیه و حتی مرگ گردد .

فاصله گذاری یکی از راه های کنترل کرونا

از جمله راه های کاهش و قطع زنجیره بیماری کرونا ، رعایت فاصله گذاری اجتماعی است . به منظور رعایت الزامات بهداشتی صنایع تولیدی و حفظ فاصله گذاری اجتماعی رعایت نکات زیر لازم و ضروری است :

• آماده سازی محیط کارو تغییر شرایط و محیط کار به صورتی که برای انجام کار فاصله ایمن یک تا دو متر و بیشترین فاصله ممکن بین افراد در هنگام کار وجود داشته باشد .
• کاهش مواجهه چهره به چهره کارکنان و استفاده حداکثری از تلفن ، شبکه های اجتماعی و ویدئو کنفرانس برای برگزاری جلسات حتی برای کارکنانی که در داخل یک ساختمان کار میکنند
• در صورتی که مواجهه چهره به چهره ناگزیر باشد حداقل زمان ممکن و حداکثر فاصله یک تا دو متر رعایت گردد
• اجتناب از ماموریت ها و مسافرت های غیرضرور و به تعویق انداختن دوره های آموزشی و کارگاهی
• اجتناب از تجمع مامویت ها و مسافرت های غیر ضرور و به تعویق انداختن دوره های آموزشی و کارگاهی
• اجتناب از  تجمع در اتاق کار ، آبدارخانه ، اتاق کپی و هر جایی که کارکنان میتوانند تجمع نمایند
• اطلاع رسانی روش های انجام غیر حضوری درخواست ها به مشتریان و تشویق مراجعین به عدم حضور فیزیکی و انجام درخواستها به صورت اینترنتی و تلفنی

به منظور عدم تجمع شاغلین ، در صورت امکان برنامه ریزی به منظور تقسیم کار در شیفت ها و ساعت های قابل در شیفت ها و ساعت های قابل تغییر انجام شود

• سطوح مشترک از جمله حسگر اثرانگشت ورود و خروج حذف شود و تمهیدات دیگر از جمله تشخیص چهره جایگزین شود
• زمان های استراحت به گونه ای برنامه ریزی شود که از تجمع افراد جلوگیری شود
• برنامه ریزی گردش کار شاغلینی که به صورت اقماری کار میکنند بهتر است به صورتی انجام شود که تعداد سفرها به محل کار و منزل به کمترین میزان ممکن کاهش یابد
• مراجعه کنندگان نیز ضمن رعایت فاصله با افراد دیگر ، از ماسک در طول زمان حضور در کارگاه استفاده کنند
• کلیه شاغلین هر قسمت فقط در قسمت های خود مشغول انجام وظیفه باشند و از تردد بی مورد در زمان کاری خودداری نمایند
• در صورت استفاده از اتوبوس و مینی بوس جهت جابجایی کارکنان حتما باید تعداد سرنشین های این وسیله نقلیه کمتر از ۵۰ درصد ظرفیت اسمی وسیله نقلیه باشد و حداقل فاصله یک متری بین سرنشینان رعایت شود . در مورد استفاده از خودروی سواری با احتساب راننده نباید سرنشین وسیله نقلیه از سه نفر بیشتر باشند
• به حداقل رساندن استفاده از کاغذ به منظور جلوگیری از انتشار احتمالی بیماری
• استفاده از کارت به جای پول و اسکناس و رعایت بهداشت به هنگام استفاده از دستگاه های کارتخوان و حذف فیش های کاغذی
• شاغلینی که در جابجایی پرسنل ، فروش و جابجایی محصولات دخالت دارند از گرفتن هرگونه وجه و یا کالا به دلیل احتمال آلوده بودن به ویروس کرونا خودداری نمایند و پرداخت ها به صورت آنلاین ، کارت و یا با استفاده از آپ ها صورت گیرد
• اتخاذ تدابیری برای کاهش تجمع پرسنل در سالن ها و محوطه های خاص مثل اتاق رییس ، نگهبانی غذاخوری ، سرویس های بهداشتی و نظایر آن

حتما بخوانید : الزامات بهداشتی سامانه آب و فاضلاب به منظور مقابله با کرونا

اقدامات کنترلی به منظور رعایت الزامات بهداشتی صنایع تولیدی در محیط های کاری

به منظور رعایت الزامات بهداشتی صنایع تولیدی و کنترل سلامت محیط کار برای افراد مشغول در این صنایع ، باید نکات زیر را مدنظر خود قرار دهند :

۱- بهداشت و حفاظت فردی :

• شستن مرتب دست ها با آب و صابون و یا استفاده از مواد ضدعفونی کننده بر پایه الکل ، به صورت مکرر به خصوص بعد از دست زدن به سطوح و اشیاء قبل از سرو غذا و بعد از دستشویی
• پرهیز از دست دادن ، روبوسی کردن و بغل کردن یکدیگر
• عدم تماس دست ها با چشم ، دهان و بینی
• استفاده از خودکار ، قلم ، موس و کیبرد اختصاصی
• استفاده از سیستم تشخیص چهره جهت ثبت حضور و غیاب
• عدم تماس مستقیم دست با دکمه های آسانسور ، لپ تاپ ، تبلت ، صفحه کلید کامپیوتر ، گوشی تلفن ، موبایل و دستگیره در و نظایر آن

کلیه پرسنل پس از اتمام کار و قبل از ورود به خودروها باید وسایل حفاظت فردی محل کار خود که شامل لباس کار ، کفش کار، کلاه و نظایر آن میباشد را در رختکن تعویض نمده و دست های خود را با آب و صابون بشویند

• از پتو ، حوله و ملحفه شخصی استفاده شود و بعد از تعویض فرد استفاده کننده شستشو و گندزدایی شوند
• گندزدایی مکرر سطوح کیبورد و موس و میز توسط خود کارکنان ، دستگیره و هر بخشی که تماس زیادی دارد
• گندزدایی وسایل و تجهیزات اداری نظیر تلفن ثابت و تلفن همراه
• عدم استفاده از مهر ، سجاده و چادر نماز مشترک و توصیه به استفاده از مهر ، سجاده و چادر نماز شخصی و رعایت فاصله در هنگام نماز با سایر افراد
• استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه یا سرفه کردن
• عدم استفاده از دستمال مشترک برای تمیز کردن میز و صندلی و سایر وسایل
• عدم استعمال دخانیات به دلیل تاثیر آن بر تضعیف سیستم ایمنی بدن . مستعد نمودن افراد در ابتلا به ویروس
• کوتاه کردن ناخن ها به طور مرتب
• مجزا بودن کلیه لوازم مورد استفاده بهداشتی برای هر فرد مقیم و پرسنل
• ممنوعیت خوردن و آشامیدن در آزمایشگاه ها
• شستشو و ضدعفونی دست ها قبل و بعد از تعویض لباس

۲- بهداشت مواد غذایی

در صورت وجود بوفه یا هرگونه محل عرضه مواد غذایی رعایت نکات زیر الزامی است :

• قبل و بعد از صرف وعده های غذایی تمامی سالن گندزدایی شود
• مواد غذایی فاقد بسته بندی حتما باید پوشش بهداشتی داشته و در پوشش مناسب نگهداری گردند
• حتی الامکان از ظروف یکبار مصرف در رستوران ها و غذاخوریها برای خوردن و آشامیدن استفاده شود
• در صورت وجود آشپزخانه ها و محل های سرو غذا در این مراکز موظفند از ظروف یکبار مصرف استفاده نمایند
• صابون مایع به مقدار کافی همراه دستمال کاغذی جهت خشک کردن دستها قبل از خوردن غذا موجود بوده و آموزش به پرسنل در این زمینه داده شود
• وجود سطل زباله پدالی درب دار در داخل رستوران و سالن غذاخوری الزامی است
• وسایل مشترک مانند نمک پاش و قندان جمع آوری شود و از قند و نمک بسته بندی تک نفره استفاده شود
• سیستم تهویه کارآمد و مناسب در طول استفاده از سالن غذاخوری و رستوران فعال باشد

پرسنل شاغل در رستوران و سالن غذاخوری دارای کارت بهداشت باشند و به آنها در مورد انواع و روش های انتقال بیماری های واگیردار آموزش های لازم داده شود

• استفاده پرسنل از وسایل حفاظت فردی  بهداشتی در تمام مدت حضور و فعالیت در سالن غذاخوری و رستوران
• استفاده از پوشش یکبار مصرف برای میز غذاخوری و پس از هربار استفاده تعویض گردد
• کوتاه بودن ناخن در کارکنان آشپزخانه و آبدارخانه الزامی است
• نگهداری کلیه ظروف و تجهیزات شامل بشقاب ، کاسه ، قابلمه ، قاشق ، چنگال ، لیوان ، سیخ کباب در داخل قفسه ها و کابینت های درب دار
• اجتناب از قراردادن فرآورده های خام دامی در یخچال و در کنار سایر مواد غذایی
• عدم ورود افراد متفرقه به آشپزخانه
• محدود کردن سرو غذاهایی که حرارت نمیبینند
• ممانعت از ادامه فعالیت پرسنل بیمار و مشکوک به بیماری های تنفسی مخصوصا در آبدارخانه و در تماس با مواد غذایی

۳- بهداشت ابزار و تجهیزات

• راننده وسیله نقلیه باید قبل از سوار کردن افراد کلیه سطوح که احتمال لمس آنها وجود دارد را گندزدایی کند
• محل نشستن ، پشتی صندلی ، قفل کمربند ایمنی ، چراغ ها ، کنترل ها ، دیوارها ، پنجره ها ، مانیتورهای خودرو باید ابتدا تمیز و سپس گندزدایی شود
• راننده خودرو باید روزانه به طور مرتب اقدام به گندزدایی خودرو براساس دستورالعمل های صادره از مرکز سلامت محیط و کار بنماید
• تهویه طبیعی داخل خودرو هنگام جابجایی افراد با بازگذاشتن پنجره های خودرو در حال حرکت صورت گیرد
• دفع پسماندها باید به شیوه بهداشتی و در سطل های درب دار پدالی صورت پذیرد و کلیه نیروهای جمع آوریو دفع پسماند رعایت تمامی ملاحظات بهداشتی شامل جمع آوری پسماند در کیسه های پلاستیکی محکم بدون درز و نشت در آخر هر شیفت انجام شود
• تخلیه سطل های زباله توسط افراد مسئول نظافت در بخش مربوطه بوده و تخلیه آن در کیسه های پلاستیکی محکم در آخر هر شیفت صورت گرفته و وسایل مطابق مقررات گفته شده نظافت و گندزدایی گردد

گندزدای سطوح میزهای خدمت ، پیشخوان های ارباب و رجوع

• نظافت و ضدعفونی سطوح دارای تماس مشترک نظیر میزهای خدمت ، میز و صندلی های سلف سرویس ، رستوران ، راه پله ها و دستگیره ها
• سطوح دارای تمای مشترک مثل ، دیوار و کف ، درب ها ، دستگیره درها ، میز و صندلی ، شیرآلات ، نرده پله ها ، آسانسور ، تخت ، کمد ، کابینت ، گوشی تلفن ، دستگاه های کارتخوان و … با دستمال تمیز و خشک شده و سپس گندزدایی گردد .
• گندزدایی وسایل نظافت پس از هربار استفاده
• وسیله نقلیه و به ویژه بخش هایی که در تماس با راننده و یا کراکنان مربوطه قرار دارند به طور مرتب گندزدایی گردد
• در وسایل نقلیه حمل بار باید قبل از تحویل بار و بارگیری کلیه قسمت های بارگیری گندزدایی گردد
• تجهیزات و دستگاه هایی که افراد مختلف در شیفت های کاری مختلف با آنها کار میکنند لازم است در طول هر شیفت کار به طور مرتب گندزدایی گردد
• از ریختن یا پاشیدن محلول های گندزدا روی پوست ، تجهیزات حساس ، برقدار ، ناسازگار و سیستم های با قابلیت انفجار و آتش سوزی خوددار شود
• وسایل و ابزار با استفاده مشترک بعد از هر بار استفاده باید  گندزدایی گردد .

حتما بخوانید : الزامات بهداشتی در شهرک های صنعتی برای مقابله با کرونا

۴- بهداشت ساختمان

• استفاده از هواکش و باز گذاشتن درب ها و پنجره های سالن ها و اتاق های کار
• حذف آب خوری ها و آب سردکن ها به صورت موقت
• غیرفعال کردن اتاقک های سیگار
• وجود سطل های درب دار پدالی به همراه ناسلون درون آن در کلیه محل ها
• قراردادن محلول ضدعفونی کننده دست در محل های مشخص مانند ورودی ها، کنار آسانسورها
• درب و پنجره ها برای اوقاتی از روز جهت انجام تهویه طبیعی بازگذاشته شود
• گندزدایی منظم تمام سطوح بطور مرتب و حداقل بعد از هر شیفت کاری انجام شود
• کلیه اشیاء و مکان های با تماس زیاد و پرده ها به طور مرتب گندزدایی شود
• در صورت دارا بودن راهرو مشترک از تردد غیر ضروری خودداری شود
• گندزدایی کمپ مسکونی و اقامت گاهی شاغلینی که به صورت اقماری کار میکنند باید قبل از مراجعت شاغلین انجام گردد
• گندزدایی کمدها ، قفسه ها ، دستگیره ها و محوطه رختکن به صورت روزانه

قرار دادن لباسهای کار آلوده باید با دقت در یک کیسه نایلونی و بستن محکم و گره زدن در آنها صورت گیرد.

• گندزدایی و شستشوی دیوارها و کف سرویس های بهداشتی ، دستگیره درب ، شیرآلات ، وسایل موجود در سرویس های بهداشتی روزانه و با تکرار
• وجود صابون مایع به تعداد و مقدار کافی در سرویس های بهداشتی
• قرار دادن سطل زباله پدالی درب دار در داخل سرویس های بهداشتی
• نصب شیرآب روشویی سرویس های بهداشتی از نوع پدالی و یا چشمی در صورت امکان
• گندزدایی مجزای سرویس های بهداشتی
• هنگام کشیدن فلاش تانک توالت فرنگی درپوش آن گذاشته شود تا از پخش قطرات و آئروسل جلوگیری شود
• برای جلوگیری از پاشیدن و رها شدن قطرات ، تمیز کردن یا تخلیه کردن چاه توالت باید با احتیاط ویژه ای انجام شود.
• سیستم جمع آوری فاضلاب باید دارای سیستم لوله کشی و بدون نشت باشد و تا حد استاندارد تصفیه شود
• جمع آوری دستمال کاغذی های استفاده شده و همچنین وسایل یکبار مصرف نظافت در کیسه های پلاستیکی محکم و سطل های درب دار پدالی و دفع آنها در آخر هر نوبت کاری توسط مسئول نظافت
• جداسازی سطل دستمال ها ، وسایل نظافت و گندزدایی سرویس های بهداشتی از وسایل و مکان های دیگر

۵- سایر اقدامات

• تامین تجهیزات حفاظت فردی از جمله دستکش، ماسک و ژل ضدعفونی لباس کار ، عینک ، کفش کاور و کلاه و کمربند ایمنی و پیش بند و نظایر آن برای شاغلین
• کارکنان بخش حمل و نقل و بارگیری از تماس مستقیم دست بدون وسایل حفاظت فردی با بار و یا افراد خودداری نمایند
• الزام استفاده از وسایل حفاظت فردی شامل ماسک ، دستکش ، چکمه و لباس کار جهت کارکنان خدماتی و نظافت
• استفاده از  وسایل حفاظت فردی مخصوص هر فرد
• پیگیری و در اختیار گذاشتن وسایل حفاظت فردی لازم از جمله دستکش و ماسک و عینک مناسب برای کارکنان نظافتچی و آبدارخانه
• تامین اوازم حفاظت فردی مورد نیاز شاغلین از جمله ماسک و دستکش یکبار مصرف و نظارت بر نحوه استفاده صحیح آنها ، مطابق راهنمای منتشر شده توسط مرکز سلامت محیط و کار
• تامین جعبه یا کیت های کمک های اولیه شامل محلول های ضدعفونی کننده ، دستمال های مرطوب و کاغذی ، دستکش یکبارمصرف ، چسب زخم ، حوله جاذب بزرگ ، کیسه جمع آوری زباله های مخاطره زای بیولوژیکی
• افرادی که از سرویس ایاب و ذهاب استفاده میکنند بهتر است ماسک داشته باشند
• از وسایل حمل و نقل عمومی برای جابجایی افراد بیمار و یا افرادی که دارای علایم تب ، سرفه ، تنگی نفس و یا سایر علایم شبیه سرماخوردگی هستند استفاده نشود
• از پاشیدن و ریختن محلولهای گندزدا روی سطوح و کلیدها ، تجهیزات برقدار و مواد ناسازگار و با احتمال انفجار و آتش وسزی اجتناب شود

فرم خود اظهاری بهداشتی جهت رعایت الزامات بهداشتی صنایع تولیدی

یکی از نکاتی که لازم است پرسنل و کارکنان بخش های مختلف حاضر در صنایع تولیدی رعایت کنند ، پر کردن و تایید فرم خود اظهاری جهت بازگشت به محل کار است ، این فرم و پر کردن آن یکی از الزامات بهداشتی صنایع تولیدی است که لازم الاجراست :

روش های آموزشی مناسب

آموزش به صورت مجازی (از طریق شبکه های مجازی ، وب سایت ها و …)

در صورتی که آموزش از مسیرهای مجازی امکان پذیر نبود از طریق چهره به چهره با رعایت فاصله حداقل یک متر و استفاده از ماسک توسط دو طرف بلامانع است

رسانه های مورد نیاز برای آموزش موضوعات مختلف :

• نصب استند و بنرهای اطلاع رسانی
• نصب پوسترهای آموزشی
• درصورت امکان ، ارسال پیامک های آموزشی به گوشی های همراه
• درصورت امکان ، ارسال پیام های آموزشی در گروه های مجازی مربوطه
• درصورت امکان ، انتشار تیزر ، اینفوگرافی یا موشن گرافی در فضای مجازی
• درصورت امکان ، استفاده از صفحات نمایشی جهت پخش پیام ها و تصاویر آموزشی

موضوعات مورد آموزش برای گروه های هدف

• آشنایی با بیماری کرونا ویروس
• آشنایی با علایم ابتلا به این ویروس
• شناسایی افراد مستعد ابتلا
• آشنایی با نحوه انتقال بیماری
• آشنایی با زمان و نحوه استافده از وسایل حفاظت فردی
• آموزش مدت زمان ماندگاری ویروس بر روی سطوح
• آموزش آشنایی با نحوه پوشیدن و در آوردن وسایل حفاظت فردی
• آشنایی با نحوه صحیح دفع یا گندزدایی کردن وسایل
• آموزش نکات بهداشت فردی
• توصیه ماندن در خانه
• روش های بهداشتی مراقبت از بیماران در منزل
• آموزش فاصله گذاری اجتماعی
• معرفی سامانه ۱۹۰ و سامانه ۴۰۳۰

 

منبع : وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی